H Ευτυχία Γιαννάκη είναι η ανερχόμενη δύναμη στην αστυνομική λογοτεχνία. Μας έδωσε την “Τριλογία της Αθήνας” και γνωρίσαμε τον αστυνόμο Χάρη Κόκκινο πρωταγωνιστή των βιβλίων της. Στα βιβλία “Στο πίσω κάθισμα”, “Αλκυονίδες Μέρες”, “Πόλη στο φως” είδαμε την ζωή της Ελλάδας στην κρίση μέσα από τα μάτια της. Τώρα, ετοιμάζει το δεύτερο βιβλίο της “Τριλογίας του βυθού” . Είναι η καλεσμένη της Δευτέρας στο «Ερωτηματολόγιο του συγγραφέα».
22.03.2021 – 19:20
Της Κυριακής Μπεϊόγλου
-Πως αντιλαμβάνεται το ακαθόριστο σήμερα μια συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας;
Το ακαθόριστο ασκεί μια ακαθόριστη έλξη κι απώθηση ταυτόχρονα, όπως συμβαίνει διαχρονικά με το μυστήριο. Στο σκοτάδι άλλωστε σβήνουν τα όρια. Η αναζήτηση της ισορροπίας ανάμεσα στο απτό και το άπιαστο, ο συνδυασμός του βάρους και της ελαφρότητας, το φως που πέφτει στο σκοτάδι είναι πάντοτε το στοίχημα που θα δώσει σχήμα σε κάθε βιβλίο.
-Μποντ ή Σμάιλυ;
Τώρα που βγήκαν και οι δύο με δάφνες στη σύνταξη γνωρίζοντας πολλαπλές μεταφορές και μεταπλάσεις, μπορούμε να πούμε ότι ο ΛεΚαρέ γέννησε έναν κόσμο μεγαλύτερης πολυπλοκότητας και έναν ήρωα πιο βαθύ. Οι λογοτεχνικοί ήρωες ξεπηδούν από αρχέτυπα και μήτρες χαρακτήρων που έχουν τις ρίζες τους σε μύθους και αφηγήσεις αιώνων. Τζέιμς Μποντ και Τζόρτζ Σμάιλι, παρά τις διαφορές τους, κουβαλούν την κοινή ρίζα που είναι αρκετή για να τους τοποθετεί δίπλα δίπλα σε μια ερώτηση.
-Γιατί εκτός από την Μις Μαρπλ δεν είδαμε μια άλλη ηρωίδα γυναίκα να διαλευκάνει μυστήρια; Ή να είναι ντετέκτιβ;
Υπάρχουν και γυναίκες ερευνήτριες, αλλά φαίνεται πως για αρκετά χρόνια η σύνδεση αυτής της αφήγησης με την αστυνομία, τον υπερήρωαπου βρίσκει τη λύση και μετατρέπεται σε μαχητή εναντίον όλων, κούμπωνε πιο εύκολα με το ανδρικό στερεότυπο. Το αστυνομικό μυθιστόρημα καθρεφτίζει την κοινωνία, τις αλλαγές και τις ιδιαιτερότητες του τόπου και της εποχής. Πλέον υπάρχουν δεκάδες γυναίκες ερευνήτριες. Μην ξεχνάμε ότι το αστυνομικό έχει στέψει εδώ και δεκαετίες τη βασίλισσά του, την Α. Κρίστι. Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτή τη θέση προτίμησε να τοποθετήσει ένα γυναικείο μυαλό.
-Πόσο κοντά είναι η ενοχή με την αθωότητα;
Όσο κοντά είναι το φως με το σκοτάδι. Είμαστε όλοι αθώα τέρατα, εν δυνάμει θύτες και θύματα. Είναι συνήθως οι συνθήκες που φωτίζουν τη μία ή την άλλη πλευρά μας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ακαθόριστο και πιο μυστήριο από την ανθρώπινη φύση. Είναι η γοητευτική ρευστότητα μας που γεννά όλα τα πάθη και τις ιστορίες μας.
-Τι βλέπετε από το παράθυρο σας κάθε πρωί;
Την σκεπή ενός ετοιμόρροπου διατηρητέου κτιρίου στο Κουκάκι και μια φέτα ουρανού. Μια γάτα λιάζεται συχνά στα κεραμίδια και κάθε πρωί την αναζητώ, μαζί με τα πουλιά που πετούν πάνω από τις ταράτσες με τους ηλιακούς και τα σκουριασμένα κάγκελα. Καμιά φορά η γάτα ετοιμάζει την επίθεσή της σε κάποιο περιστέρι και την διακόπτει το ρολό μου που σηκώνεται απότομα. Ο αστικός ζωολογικός κήπος έχει τα απρόβλεπτά του.
-Τι θα θέλατε να βλέπετε;
Το πρωί αυτό που βλέπω και το απόγευμα τη θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα στην Παροικιά.
-Αθήνα ή … ,που θέλατε να ζείτε;
Αθήνα και κάποιο νησί. Θα ήθελα να μοιράζω τον χρόνο μου ανάμεσα σε δύο τόπους.
-Πότε είπατε τελευταία φορά ψέμματα;
Στα βιβλία μου λέω ψέματα που με έναν τρόπο είναι πιο κοντά στην αλήθεια από οτιδήποτε άλλο. Έχω πάντα στο μυαλό μου ότι παραμένουμε δέσμιοι της οπτικής μας, ότι η αλήθεια μας κουβαλάει το ψεύδος και το αντίθετο.
-Ποιο είναι το αγαπημένο σας τραγούδι;
Τις τελευταίες μέρες ακούω το «Αμάν και πότε» της Μελίνας Τανάγρη.
«Είναι μεσάνυχτα και βρέχει πού θα πας;
Ζόρικος κόσμος μα αντέχει, εσύ γλιστράς
στης κάτω νύχτας τη γυαλάδα με ορμή
πόσο νομίζεις πως αντέχει ένα κορμί.»
-Τι θα λέγατε σε ένα παιδί για να έχει αυτοπεποίθηση;
Να χαθεί στην τέχνη και ότι εκεί θα βρει όλα όσα ψάχνει.Αυτοπεποίθηση έχουν μόνο όσοι δεν αναρωτιούνται. (Α, και να διαβάσει Πιτσιμπουίνους. Την παιδική σειρά μυστηρίου μου).
-Ποια είναι η διαφορά των γυναικών που γράφουν αστυνομικά από τους άντρες συγγραφείς;
Ότι δεν παίζουν με τα πιστόλια τους τόσο επιπόλαια.
-Τι θα έλεγε ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος για την αστυνομική βία;
Το λέει ήδη στα βιβλία μου: «Ποιος μας φυλάει από τους φύλακες;»
-Η καραντίνα σας είχε έμπνευση ή «παράλυση»;
Έγραψα το καινούριο μου βιβλίο με πρωταγωνιστή τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο και οργάνωσα μαθήματα δημιουργικής γραφής εξ αποστάσεως που όχι μόνο δεν με άφησαν να παραλύσω, αλλά με γέμισαν ενέργεια και δύναμη για τη συνέχεια. Αν η έμπνευση παίρνει σχήμα με τη σκληρή δουλειά, τότε θα έλεγα ότι ήταν μια περίοδος νέων σχημάτων.
-Ποιος ή ποια είναι για σας μεγάλος/η συγγραφέας;
Ένας συγγραφέας που γεννάει χαρακτήρες και ιστορίες μήτρες. Οι κλασικοί με αυτή την έννοια έγιναν κλασικοί και από τα γραπτά τους ξεπηδούν οι επόμενοι χαρακτήρες και οι ιστορίες σε παραλλαγές που μας συνοδεύουν. Ο Καμί και ο Μπέρνχαρντ πάντως με συγκινούν εδώ και χρόνια.
-Συμφωνείτε με τον Έλιοτ πως σκοπός της λογοτεχνίας είναι να μετατρέψει το αίμα σε μελάνι;
Σκοπός της τέχνης είναι να μετατρέπει τη ζωή και τον εαυτό μας σε κάτι λιγότερο επώδυνο, σε κάτι λιγότερο επιπόλαιο ίσως. Είναι το φως στο σκοτάδι κι ένα πεδίο συνάντησης των αντιθέτων, γι’ αυτό και δεν χωρά δογματισμούς, διαμάχες και άλλα που βλέπουμε γύρω μας. Ο καλλιτέχνης δεν είναι πολεμιστής, είναι φορέας της αγάπης του εαυτού μας σε όλες τις πτυχές του.
-Ποιος λογοτεχνικός ήρωας θα θέλατε να ήταν φίλος σας;
Ο Ρίπλεϊ της Πατρίσια Χάισμιθ. Θα κάναμε ωραία κόλπα μαζί, και θα μετατρέπαμε το άσπρο σε μαύρο, οργώνοντας τις ακτές της Μεσογείου.
-Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα;
«Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι», του Ocean Vuong και το «Πριν ξεχάσω», της Anne Pauly. Εξαιρετική η ματιά και η γλώσσα των δημιουργών και στα δύο.
-Υπάρχει προσχέδιο στο γραφείο σας για ένα καινούργιο δικό σας;
Το προσχέδιο έχει γίνει σχέδιο και θα εκδοθεί τους επόμενους μήνες. Θα είναι το δεύτερο μέρος της αστυνομικής σειράς «Η τριλογία του βυθού», με πρωταγωνιστή τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο εν μέσω πανδημίας.
-Τι λέτε στον εαυτό σας όταν πάει να χάσει το κουράγιο του;
Δεν του μιλάω. Διαβάζω κάποιο αγαπημένο βιβλίο ή ένα ποίημα και συνέρχομαι με την ομορφιά που βρίσκω εκεί.
-Ποιο ποίημα θα θέλατε να είχατε γράψει;
Τα παιδάκια που παίζουν στ’ ανοιξιάτικο δείλι
–μια ιαχή μακρυσμένη–,
τ’ αεράκι που λόγια με των ρόδων τα χείλη
ψιθυρίζει και μένει,
τ’ ανοιχτά παραθύρια που ανασαίνουν την ώρα,
η αδειανή κάμαρά μου,
ένα τρένο που θα ‘ρχεται από μια άγνωστη χώρα,
τα χαμένα όνειρά μου,
οι καμπάνες που σβήνουν, και το βράδυ που πέφτει
ολοένα στην πόλη,
στων ανθρώπων την όψη, στ’ ουρανού τον καθρέφτη,
στη ζωή μου τώρα όλη…
Από τη συλλογή Ελεγεία και σάτιρες (1927), του Κ. Καρυωτάκη. Έχουμε την τύχη να το ακούμε σε μελοποίηση της Λένας Πλάτωνος και την ερμηνεία της Σαβίνας Γιαννάτου.
-Κυρία Γιαννάκη πως φαντάζεστε τις σχέσεις των ανθρώπων μετά τον Covid-19 ;
Ανθρώπινες, πολύ ανθρώπινες.
Πηγή: https://www.2020mag.gr/culture/983-to-erotimatologio-tou-syggrafea-eftyxia-giannaki