Ο Εξώστης ρωτά, οι συγγραφείς απαντούν
Επιμέλεια στήλης Φανή Χατζή
Κάθε εβδομάδα ένας συγγραφέας απαντά σε 15 ερωτήσεις.
- Γιατί γράφετε;
Μια γρήγορη απάντηση είναι γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Η ανάγκη να χαθεί κανείς σε έναν μικρόκοσμο διαφορετικό από αυτόν που τον περιβάλλει λειτουργεί καθησυχαστικά, αλλά ταυτόχρονα έχει και κάτι τυχοδιωκτικό, μια ανησυχία. Την φωτιά της δημιουργίας τη συντηρούν οι ανυπόταχτοι, οι ανικανοποίητοι, οι τυχοδιώκτες της ψυχής και του πνεύματος, όπως έλεγε ο Θεοτοκάς.
- Τι κάνετε όταν δε γράφετε;
Ζω. Ανοίγομαι στο καινούριο, πειραματίζομαι, συλλέγω και αφήνομαι στην περιπέτεια, μέχρι να ξαναεπιστρέψω στο γραπτό. Η ζωή είναι αυτό που συμβαίνει όσο εσύ ψάχνεις για κάτι άλλο μέσα στο γραπτό. Η διαδικασία της συγγραφής έχει κάτι εθιστικό και πρέπει να θυμάσαι να βγαίνεις από αυτό, να παίρνεις μια μεγάλη ανάσα μέχρι την επόμενη βουτιά.
- Είστε πρωτίστως αναγνώστης/τρια ή συγγραφέας;
Και τα δύο, αλλά νομίζω ότι από παιδί διάβαζα σκεπτόμενη εναλλακτικές διαδρομές και λύσεις στις ιστορίες και στους χαρακτήρες τους. Τι θα γινόταν αν ο ήρωας της ιστορίας ή ο συγγραφέας έκανε μια διαφορετική επιλογή. Αυτομάτως οι ιστορίες γίνονταν πιο εύπλαστες, ένα παιχνίδι μικρόκοσμων και πειραματισμού. Πατρίδα της συγγραφής είναι η ανάγνωση, και πατρίδα της ανάγνωσης είναι η διάθεση για ανακάλυψη του εαυτού και του άλλου.
- Τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
Αυτό το διάστημα γράφω και σε αυτές τις περιόδους επιλέγω νουβέλες, διηγήματα και γενικά ολιγοσέλιδα βιβλία.
- Με ποιες προσωπικότητες της Λογοτεχνίας θα βγαίνατε για ποτό;
Δεν έχω ιδέα αν θα έβγαινα με κάποιον για ποτό. Προτιμώ να βυθίζομαι στα βιβλία τους. Για ποτό είναι οι φίλοι μας. Μου αρέσει να συντηρώ χώρια τους δημιουργούς των ιστοριών από τον κόσμο των ίδιων των ιστοριών.
- Ισχύει ακόμα ο «θάνατος του συγγραφέα» στην εποχή των social media;
Η συγγραφή και η ανάγκη να μοιραστούμε ιστορίες μπορεί να αλλάζει μορφές, αλλά θα εξαφανιστεί μόνο όταν θα εξαφανιστεί ο άνθρωπος.
- Γίνεται να βιοπορίζεσαι στην Ελλάδα μόνο από τη συγγραφή;
Θα χρειαστεί πολλή δουλειά, αλλά και να απλώσει κανείς σε πολλά διαφορετικά πεδία τη δημιουργικότητά του για να το καταφέρει. Η συγγραφή όμως είναι πρωτίστως πάθος. Τα υπόλοιπα μπορεί να έρθουν, μπορεί και όχι.
- Διδάσκεται η γραφή;
Όπως υπάρχουν οι σχολές καλών τεχνών για τη ζωγραφική ή τα ωδεία για τη μουσική, υπάρχουν αντίστοιχα τεχνικές που μπορεί κανείς να δει σε προγράμματα δημιουργικής γραφής. Βεβαίως το πέρασμα από την τεχνική στην τέχνη απαιτεί μια μοναδική διαδρομή που θα πρέπει να χαράξει κανείς.
- Ποιο θα ήταν το δικό σας «γράμμα σ’ ένα νέο ποιητή»;
Νομίζω πως είναι αρκετά νωρίς για εμένα για να στείλω ένα τέτοιο γράμμα και δεν ξέρω αν θα το έστελνα ποτέ. Μέσα στα βιβλία θα βρει κανείς αυτομάτως πολλά τέτοια γράμματα.
- Η Λογοτεχνία είναι ενιαία ή επιδέχεται διακρίσεων;
Αυτά τα αναλύουν καλύτερα οι θεωρητικοί που χρησιμοποιούν τα σχετικά εργαλεία. Για αναγνώστες και δημιουργούς νομίζω πως η λογοτεχνία είναι ένα πεδίο συνάντησης, οπότε δεν ξέρω αν έχουν νόημα οι διαχωρισμοί.
- Υπάρχουν must read βιβλία; Ποια είναι για εσάς;
Το αναγνωστικό ταξίδι του καθενός, το πέρασμα από το ένα βιβλίο στο άλλο είναι μοναδικό. Δεν υπάρχουν πρέπει σε αυτό το ταξίδι, μόνο ο πειραματισμός, η ελευθερία και η διάθεση της ανακάλυψης.
- Πώς είναι να γράφεις στον καιρό της πολιτικής ορθότητας;
Δεν έχει αλλάξει κάτι για εμένα. Οι εποχές αλλάζουν, ο άνθρωπος μένει ίδιος και σε αυτόν εστιάζει η λογοτεχνία.
- Γιατί οι Έλληνες γράφουν περισσότερο απ’ ό, τι διαβάζουν;
Δεν έχω αυτή την άποψη. Την ακούω, αλλά δεν μπορώ να πω ότι τη συμμερίζομαι. Και δεν ξέρω αν είναι εθνικό θέμα, αν είναι μόνο οι Έλληνες που έχουν αυτό το χαρακτηριστικό. Η μυθοπλασία, η διάθεση των ανθρώπων να αφηγούνται και να ανακαλύπτουν ιστορίες σε όποια μορφή (βιβλίο, ταινία, τραγούδι, προφορική αφήγηση) δεν αλλάζει, μπορεί να αλλάζει όμως η μορφή. Μπορεί να μην καταφέρνουμε πια να συγκεντρωθούμε τόσο εύκολα σε ένα βιβλίο, να είναι πολλοί οι διασπαστικοί παράγοντες, αλλά εδώ είμαστε για να δούμε τις μεταβάσεις. Όπως και να ΄χει το βιβλίο βρίσκεται πάντα στον πυρήνα της μυθοπλασίας.
- Πώς σας επηρεάζει η πολιτική επικαιρότητα;
Την παρακολουθώ, ενημερώνομαι, αλλά δεν σπαταλάω πολύ χρόνο πια σε αυτήν. Δεν θα έλεγα ότι με αγγίζει ιδιαιτέρως ο διαχειριστικός πυρήνας των πραγμάτων στον οποίο έχει εκφυλιστεί η πολιτική.
- Η Λογοτεχνία, τελικά, σας έχει αλλάξει τη ζωή;
Απολύτως. Νομίζω πως είμαι ή έγινα αυτό που είμαι μέσα από τα βιβλία και δευτερευόντως απ’ όλα τα υπόλοιπα.
Η Ευτυχία Γιαννάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε πληροφορική, μουσική τεχνολογία, επικοινωνία και εργάστηκε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τα τελευταία χρόνια συντονίζει εργαστήρια δημιουργικής γραφής.
Κυκλοφορούν, από τις εκδόσεις Ίκαρος, η σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων «Η Τριλογία της Αθήνας»: Στο πίσω κάθισμα (2016), Αλκυονίδες μέρες (2017), Πόλη στο φως (2018), και η «Τριλογία του βυθού»: Η νόσος του μικρού θεού (2020), Στη φωλιά του ιππόκαμπου (2021) και Οι ναυαγοί του Αυγούστου (2022). Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί και η σειρά μυστηρίου για παιδιά «Πιτσιμπουίνοι: Τα πρώτα μου μυστήρια». Τέλος, έχει εκδώσει, με ψευδώνυμο, το μυθιστόρημα Χάρντκορ (Ωκεανίδα, 2000), που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο.