Η συγγραφέας και από την περασμένη άνοιξη συνεργάτιδα του ΙΑΝΟΥ (διδάσκει Αστυνομική Αφήγηση στο πλαίσιο των Σεμιναρίων Δημιουργικής Γραφής του ΙΑΝΟΥ), Ευτυχία Γιαννάκη, με αφορμή το νέο της βιβλίο «Η νόσος του μικρού θεού», Εκδ. Ίκαρος, παραχώρησε μια συνέντευξη στο IANOS Magazine.
Ένα νέο βιβλίο κυκλοφορεί μόλις ολοκληρώνεται ο πρώτος κύκλος σεμιναρίων δημιουργικής γραφής στον ΙΑΝΟ. Με μια έννοια πρόκειται για την ολοκλήρωση δύο κύκλων που συμπίπτει.
Ένα νέο βιβλίο είναι κάθε φορά ένας σταθμός, μια ευκαιρία να κοιτάξει κανείς προς τα πίσω τη διαδρομή που ακολούθησε. Όταν μιλάμε γι’ αυτό προκύπτει μοιραία η ανάγκη να χαρτογραφήσουμε σε έναν βαθμό το αχαρτογράφητο, το ίδιο περίπου που συμβαίνει και με τα εργαστήρια δημιουργικής γραφής. Γιατί το έγραψα, πως το έγραψα, πως το έγραψε κάποιος άλλος. Ταυτόχρονα κάθε νέο βιβλίο είναι η στιγμή που κοντοστεκόμαστε, παίρνουμε μερικές ανάσες πριν να αρχίσουμε να ονειρευόμαστε την επόμενη διαδρομή. Είμαστε οι ιστορίες που προηγήθηκαν και όσες θα ακολουθήσουν, είμαστε οι ρευστοί και πολλαπλοί εαυτοί μας που ταξιδεύουν σε βάθος χρόνου. Ο νέος εαυτός μας χωνεύει τον προηγούμενο και όλους του προηγούμενους. Όπως μία ιστορία χωνεύει την προηγούμενη και όσα προηγήθηκαν μέχρι να προκύψει η νέα ιστορία, το νέο βιβλίο. Όσα γράφουμε είναι μια σύνθεση θραυσμάτων του εαυτού μας, των εμπειριών, των παρατηρήσεων, των συναισθημάτων, των σκέψεων, των ονείρων μας. Η μυθοπλασία είναι μια επινόηση που προκύπτει από τη σύνθεση αυτών των θραυσμάτων που μοιάζουν με κομμάτια σπασμένου καθρέφτη και αντανακλούν τουλάχιστον δύο κόσμους, αυτόν που μας περιβάλλει και αυτόν που εσωκλείουμε. Το βιβλίο είναι ο σωλήνας ανάμεσα σε αυτά τα συγκοινωνούντα δοχεία και απελευθερώνει το πέρασμα από τον ένα κόσμο στον άλλον. Ο μικρόκοσμος κάθε αφήγησης προτείνεται ως ένας νέος κόσμος, μια νέα αλήθεια ξεχωριστή για κάθε αναγνώστη. Κάθε χαρακτήρας, κάθε συνθήκη, κάθε εικόνα και η σύνθεση αυτού του μικρόκοσμου γεννούν πυρήνες προορισμένους να εκραγούν στα χέρια του αναγνώστη κι γι’ αυτό πρέπει να έχουν δουλευτεί σε λεπτομέρεια, με τρυφερότητα, σε βαθμό συγκίνησης. Αυτή την συγκίνηση επιχείρησα να πυροδοτήσω στα σεμινάρια δημιουργικής γραφής για κάθε στοιχείο που συνθέτει την αφήγηση, σε αναλογία με τη συγκίνηση που επιχειρώ να πυροδοτήσω με κάθε νέο βιβλίο που παραδίδεται στους αναγνώστες. Οπότε πρόκειται για δύο κύκλους που φαινομενικά μόλις έκλεισαν, ενώ στην ουσία μόλις ανοίγουν.
Τι είναι λοιπόν το νέο βιβλίο «Η νόσος του μικρού θεού» με πρωταγωνιστή τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο; Ποιά διαδρομή φέρνει στο φως;
Η ιστορία του βιβλίου πυροδοτείται όταν μια γυναίκα εντοπίζεται νεκρή στο σκάφος της στο νότιο άκρο της Πάρου και τα θραύσματα αυτής της έκρηξης ταξιδεύουν από την καρδιά των Κυκλάδων, στην Αθήνα και τελικά στην Ευρώπη μέσα από την εξιχνίαση του εγκλήματος που έχει όλα τα συστατικά που παραδοσιακά χαρακτηρίζουν την αστυνομική αφήγηση, τη σφιχτή πλοκή και τον ρυθμό της. Όπως και στην «Τριλογία της Αθήνας», των ιστοριών που προηγήθηκαν με πρωταγωνιστή τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο, έτσι και σε αυτό το πρώτο μέρος της νέας «Τριλογίας του βυθού» με ενδιαφέρει το κοινωνικό σχόλιο και η καταβύθιση στο ενδόμυχο, το βαθύτερο, το σκοτάδι και το φως κάθε χαρακτήρα μου. Η Μεσόγειος γίνεται ο υδάτινος καθρέφτης της Ευρώπης φέρνοντας στο φως την πολυπλοκότητα και τις λεπτές ισορροπίες της συνύπαρξης που αναζητούμε τα τελευταία χρόνια. Η ιδιοσυγκρασία μας, η ανθρωπογεωγραφία και οι ιδιαιτερότητες της μικρής κοινωνίας, η σχέση της με ένα πολυπολιτισμικό κέντρο που την αγκαλιάζει, αλλά και τη σφίγγει σαν μέγγενη, η οικογένεια ως ολοκληρωμένο εγκληματολογικό εργαστήριο, το ανθρώπινο μέτρο που αναμετριέται με τον ναρκισσισμό, η τέχνη και ο έρωτας στην αιώνια μάχη τους με τον θάνατο, το ίδιο το στοιχείο του νερού που φέρνει την κάθαρση και η γενικευμένη ρευστότητα όσων μας περιβάλλουν, αλλά και των ορίων εντός μας, είναι ορισμένα από τα θέματα που με απασχολούν σε αυτή την ιστορία. Κοιτάζοντας τη διαδρομή προς τα πίσω θα έλεγα ότι μοιάζει μάλλον με μονοπάτι πεζοπορίας χαραγμένο στις πεζούλες ενός κυκλαδίτικου νησιού, κάτω από το ανελέητο φως της Μεσογείου που μια δέσμη του σαν μαχαιριά σκίζει ξαφνικά τον εσωτερικό βυθό μας.
Η αστυνομική λογοτεχνία έχει μακρά παράδοση σε ιστορίες που έχουν κοινό πρωταγωνιστή. Γιατί επιλέγετε κι εσείς να κινηθείτε σε αυτή τη λογική;
Η αφήγηση σε συνέχειες υπάρχει από πολύ παλιά αφού στους μύθους και στα ομηρικά έπη συναντά κανείς τους πρώτους ήρωες σειρών. Φαίνεται πως υπάρχει η ανάγκη σε δημιουργούς και αναγνώστες να δένονται με χαρακτήρες που λειτουργούν ως σημεία αναφοράς κάθε εποχής και των ιδιαιτεροτήτων της. Ήρωες που λειτουργούν ως άγκυρες ή ως μήτρες στο χάος του κόσμου της μυθοπλασίας που γεννά διαρκώς νέους. Η αστυνομική λογοτεχνία, ή αυτό που για λόγους ευκολίας βαφτίζουμε ως αστυνομική λογοτεχνία, έφερε πράγματι στο προσκήνιο την χάραξη πλοκής γύρω από το ίδιο κέντρο σε πολλαπλές ιστορίες και μάλιστα με εμβληματικούς χαρακτήρες που συχνά αυτονομούνται και ξεπερνούν τα ίδια τα όρια των ιστοριών ή ακόμη και των δημιουργών τους. Αυτή η τάση στις μέρες μας γενικεύεται με τις αστυνομικές σειρές που λειτουργούν περισσότερο από ποτέ υπνωτιστικά, σε έναν αέναο πολλαπλασιασμό παράλληλων πλοκών, επινοώντας έναν νέο ρυθμό στην αφήγηση, πολύπλοκές διασυνδέσεις, βαθμιαία ανάπτυξη του ψυχολογικού βάθους και της πολυπλοκότητας των χαρακτήρων και μια διαρκή εκκρεμότητα εκεί που θα περίμενε κανείς στο παρελθόν μια σαρωτική κάθαρση. Νομίζω πως χρειάζεται να εμβαθύνουμε σε αυτά τα νέα χαρακτηριστικά της αφήγησης που επιβάλλει η ίδια η πολυπλοκότητα της εποχής μας, μιας εποχής που δεν πιστεύει πια στην οριστική κάθαρση και στην ανάγκη μας να επινοήσουμε άγκυρες στο χάος που επιβάλλει αυτή η συνειδητοποίηση. Ο Χάρης Κόκκινος για εμένα είναι μια τέτοια άγκυρα κι ένας τρόπος στην ουσία να μελετήσω τις αφηγηματικές δυνατότητες και τους περιορισμούς που επιβάλλει το σχήμα που θέλει τον ίδιο χαρακτήρα να επανέρχεται σε πολλές αφηγήσεις. Η οικονομία και το βάθος που θα φωτίσω κάθε φορά είναι ένα επιπλέον μυστήριο, παράλληλο με τα μυστήρια που έχω να διαχειριστώ σε μια νέα ιστορία, μια επιπλέον πρόκληση. Ίσως κάποιοι το θεωρήσουν επιπόλαια ως ευκολία, στην πραγματικότητα πρόκειται για δυσκολία, ένα επιπλέον εμπόδιο που έχω να υπερπηδήσω κάθε φορά. Όσο αυτό το εμπόδιο θα λειτουργεί ως τμήμα ενός ουσιώδους προβληματισμού, θα επανέρχεται και ο χαρακτήρας, σε μια αιώνια νιτσεϊκή επανάληψη.
Το επόμενο βήμα;
Να συνεχίσουμε σε ομόκεντρους κύκλους, σε σπείρες που οδηγούν σε όλο και μεγαλύτερο βάθος, σε νέες ιστορίες που σπάνε τα όρια των λογοτεχνικών ειδών το οποία είναι ούτως ή άλλως πλασματικά και εξελίσσονται σε αφηγήσεις που μας συγκινούν βαθιά δίνοντας ένα κάποιο σχήμα στον κόσμο μας, ένα κάποιο νόημα στο λογικό και στο παράλογο της ύπαρξής μας.
Περισσότερες πληροφορίες για βιβλία της Ευτυχίας Γιαννάκη μπορείτε να βρείτε εδώ
Περισσότερες πληροφορίες για το Σεμινάριο «Αστυνομική αφήγηση: από τον γρίφο στη λογοτεχνία» με την Ευτυχία Γιαννάκη μπορείτε να βρείτε εδώ
Πηγή:
