Πέντε “μετρ” για την αστυνομική λογοτεχνία. Γράφουν οι συγγραφείς Πέτρος Μάρκαρης, Φίλιππος Φιλίππου, Χίλντα Παπαδημητρίου, Ευτυχία Γιαννάκη και Βασίλης Δανέλλης.
Ψάχνοντας τα όρια της σύγχρονης ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας
Περιμένοντας το Νόμπελ
– Γράφει η Ευτυχία Γιαννάκη
Αστυνομικό, νουάρ, θρίλερ, αγωνίας, παραλίας, κοινωνικού προβληματισμού, όπως και να το πει κανείς το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα το δει ποτέ στα Νόμπελ λογοτεχνίας. Μπορεί να αγγίζει τις καρδιές εκατομμυρίων αναγνωστών και αναγνωστριών, αλλά παραμένει λίγο εκτός, ένα ανάγνωσμα για να διασκεδάσει κανείς, να προβληματιστεί τόσο όσο, να τρυπώσει στα μύχια του ανθρώπινου ψυχισμού, χωρίς όμως να χάσει το παιγνιώδες, το σασπένς, την ανατροπή που χαρακτηρίζουν το είδος. Βάθος, λοιπόν, τόσο όσο, διασκέδαση και αγωνία στα ύψη από την άλλη, ένοχη – ή απενοχοποιημένη – απόλαυση για τους πολλούς. Όχι και τόσο καλός συνδυασμός γι’ αυτό που αποκαλούμε «βαριά κουλτούρα» που επιμένει να οχυρώνεται σε αυτοαναφορικά σχήματα. Ειδικά για το ελληνικό αστυνομικό, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Ας μη μιλήσουμε για τη γυναίκα δημιουργό και το ελληνικό αστυνομικό. Τότε τα εμπόδια γίνονται ακόμη περισσότερα. Μπορεί να έχουμε ξεφορτωθεί κάποια από τα κλισέ του παρελθόντος, να γίνονται κάποια βήματα, να έχουμε ενδεχομένως πιο ενδιαφέρουσες και πολυεπίπεδες αφηγήσεις, αλλά η κριτική και οι λογοτεχνικοί κύκλοι που εξακολουθούν να ασχολούνται με τη γενιά του τριάντα, του πενήντα, του εξήντα, την Καραγατσιάδα ή οτιδήποτε συναφές, προσεγγίζουν το είδος τόσο όσο, τις περισσότερες φορές θέλοντας να το παίξουν και λίγο κουλ, με πομπώδεις διατυπώσεις ότι δεν αποτελεί πλέον παραλογοτεχνία, στην πράξη όμως το είδος εξακολουθεί να κινείται στο δικό του περιθώριο, με ένα αναγνωστικό κοινό που αποδεικνύεται πιο ευφυές και με πιο γρήγορα αντανακλαστικά από αυτούς που θα έπρεπε να το συστήνουν σε αυτό. Ευτυχώς ή δυστυχώς όμως, τελικά κάθε βιβλίο βρίσκει το δρόμο του, από στόμα σε στόμα, από τα κοινωνικά δίκτυα, από κάθε μικρό βιβλιοπωλείο που το συστήνει, μακριά και έξω ίσως από επιτροπές φίλων, από κανόνες και λογοτεχνικά ή όποια άλλα στερεότυπα, παραμένοντας αιχμηρό, κάνοντας τελικά την ανατροπή που κουβαλάει στην καρδιά του. Ένα αστυνομικό για Νόμπελ, λοιπόν. Όταν και αν το δούμε κι αυτό, θα πούμε ότι κάτι έγινε. Αν είναι και από γυναίκα δημιουργό, ακόμη καλύτερα. Μέχρι τότε αναμένουμε με αγωνία την ανατροπή.
Διαβάστε όλο το άρθρο όπως δημοσιεύτηκε στο έντυπο Βήμα της Κυριακής που κυκλοφόρησε στις 07 Ιουλίου 2024.